ThS. Nguyễn Văn Thông
Giảng viên Khoa Xây dựng Đảng

1. Đặt vấn đề

Báo chí là một binh chủng, là vũ khí tư tưởng sắc bén của Đảng, từ khi ra đời cho đến nay, báo chí đã thực sự là lực lượng đi tiên phong trên mặt trận tư tưởng, cụ thể: trong tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ… Thực hiện sứ mệnh cao cả đó, báo chí trở thành kênh thông tin chủ đạo định hướng tích cực, thông tin chính xác, kịp thời, khách quan. Thông qua đó, báo chí tiếp tục giữ vai trò tiên phong về thông tin, tuyên truyền thành tựu của sự nghiệp đổi mới; sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; tăng cường sự thống nhất về nhận thức, tư tưởng, hành động của đội ngũ cán bộ, đảng viên, niềm tin của các tầng lớp Nhân dân; đấu tranh làm thất bại âm mưu của các thế lực thù địch trong giai đoạn hiện nay.

2. Sứ mệnh của báo chí cách mạng lực lượng tiên phong trong đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới

Báo chí Việt Nam được coi là cơ quan quyền lực thứ tư, là cơ quan ngôn luận, đại diện tiếng nói của Đảng, Nhà nước, có sứ mệnh quan trọng, là vũ khí lý luận sắc bén trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Ngày nay, với sự bùng nổ và phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin; báo chí cách mạng Việt Nam không chỉ là “diễn đàn” của Nhân dân, giữ vai trò tuyên truyền, định hướng tư tưởng và dư luận xã hội, mà còn là “cầu nối” giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân, đồng hành, cổ vũ cho công cuộc đổi mới; mặt khác, báo chí xung kích đấu tranh phản bác những luận điệu, quan điểm sai trái, thù địch những hiện tượng tiêu cực diễn ra trong đời sống xã hội nước ta.

Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người sáng lập nền báo chí cách mạng Việt Nam

Muốn làm cách mạng, trước hết phải tuyên truyền tư tưởng cách mạng tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; phải vận động, tổ chức, tập hợp lực lượng cách mạng. Báo chí cách mạng là lực lượng tiên phong để thực hiện nhiệm vụ chính trị đó. Nhận thức sâu sắc vai trò quan trọng của báo chí cách mạng trong công tác tư tưởng, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Về trách nhiệm báo chí, Lênin có nói: Báo chí là người tuyên truyền, người cổ động, người tổ chức chung, người lãnh đạo chung. Vì vậy, nhiệm vụ của người làm báo là quan trọng, vẻ vang”[1].  Người nhiều lần nhấn mạnh: “Tờ báo Đảng là như những lớp huấn luyện giản đơn, thiết thực và rộng khắp. Nó dạy bảo chúng ta những điều cần biết làm về tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo và công tác. Hàng ngày nó giúp nâng cao trình độ chính trị và năng suất công tác của chúng ta.[2].  

Quán triệt quan điểm của Đảng về vai trò của báo chí, Luật Báo chí ngày 05/4/2016, đã xác định báo chí có nhiệm vụ quan trọng trong công tác tư tưởng: “a) Thông tin trung thực về tình hình đất nước và thế giới phù hợp với lợi ích của đất nước và của Nhân dân; b) Tuyên truyền, phổ biến, góp phần xây dựng và bảo vệ đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thành tựu của đất nước và thế giới theo tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí góp phần ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao dân trí, đáp ứng nhu cầu văn hóa lành mạnh của nhân dân, bảo vệ và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, xây dựng và phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thực tiễn chứng minh rằng, báo chí có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục chính trị, pháp luật cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân; đồng thời là vũ khí sắc bén trên mặt trận đấu tranh tư tưởng. Cụ thể là: Báo chí cách mạng Việt Nam đã thể hiện được vai trò và ưu thế của một đội quân tiên phong trong công tác tư tưởng của Đảng, thực sự làm cho công tác tư tưởng đi trước một bước trong suốt quá trình thực tiễn cách mạng. Báo chí đi đầu trong hoạt động tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nỗ lực, tích cực, sáng tạo trong truyền bá, phổ biến, đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh nền tảng tư tưởng của Đảng, những vấn đề lớn quan trọng của đất nước, tích cực thông tin tuyên truyền thực tiễn đời sống xã hội, góp gần nâng cao dân trí, đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng, quảng bá hình ảnh, uy tín của đất nước con người Việt Nam đối với thế giới và bạn bè quốc tế. Báo chí xung kích tuyên truyền, đấu tranh phản bác các thông tin độc hại, sai trái, xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, phủ nhận chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh của các thế lực thù địch, báo chí chủ động, tích cực tham gia vào công tác đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, góp phần vạch trần âm mưu, phương thức, thủ đoạn tuyên truyền các quan điểm sai trái, thủ địch cũng như đưa ra các cách thức đấu tranh ngăn chặn. Bên cạnh đó, báo chí góp phần tích cực đấu tranh, phản bác mạnh mẽ tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, các hiện tượng tiêu cực, các tệ nạn xã hội, góp phần tích cực ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng suy thoái” tư tưởng chính trị”, “đạo đức, lối sống” của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Báo chí thực hiện tuyên truyền có hiệu quả về nhiệm vụ an ninh, quốc phòng, ngoại giao, các vấn đề về chủ quyền quốc gia dân tộc.

Trong công cuộc đối mới đất nước, báo chí nước ta đã có nhiều đóng góp quan trọng và không ngừng phát triển, trưởng thành về mọi mặt. Đánh giá về vị trí, vai trò của báo chí, xuất bản trong thời gian qua, Kết luận số 23-KL/TW ngày 22/11/2017 của Ban Bí thư về tăng cường chỉ đạo, quản lý, phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến ; “tự chuyển hóa” trong nội bộ đã chỉ rõ: Thời gian qua, báo chí, xuất bản đã tích cực góp phần tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đấu tranh, phản bác quan điểm, luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị.”[3].

Cuộc thi viết chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch do Ban Chỉ đạo 35 Trung ương chỉ đạo, phân công Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội đồng Lý luận Trung ương, Báo Nhân dân, Tạp chí Cộng sản, Đài Truyền hình Việt Nam và Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức một lần nữa đã chứng minh sứ mệnh, tầm quan trọng của báo chí đối với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Cuộc thi là sự tham gia rất trách nhiệm không chỉ của đội ngũ cán bộ tuyên giáo, cán bộ các cơ quan nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị, phóng viên, báo chí mà còn đông đảo cán bộ, đảng viên, giáo viên, lực lượng vũ trang và các tầng lớp nhân dân. Nhiều đồng chí đảng viên lão thành rất tích cực tham gia cuộc thi, với các bài viết thể hiện tâm huyết, trách nhiệm cao và tin tưởng sâu sắc vào sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quản lý của Nhà nước, chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Cuộc thi viết chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch lần thứ hai, năm 2022 một lần nữa chứng minh sức hút, tầm quan trọng của báo chí với công tác này. Sau hơn 8 tháng phát động, cuộc thi đã tạo được sức lan tỏa rộng rãi trong hệ thống chính trị trên khắp 63 tỉnh, thành phố với 116.252 tác phẩm dự thi. Có 15 đơn vị/địa phương thu nhận từ 1000 tác phẩm trở lên, điển hình là Quân ủy Trung ương với 56.243 bài, Tỉnh uỷ Bắc Giang với 10.577 bài, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh với 7.230 bài, Tỉnh uỷ Thanh Hoá với 6.883 bài, Tỉnh uỷ Kiên Giang với 6.450 bài, Thành uỷ Hà Nội với 5.488 bài…Các đơn vị/địa phương sau khi thu nhận các bài viết dự thi để tiến hành sàng lọc, đánh giá nhiều vòng, nhiều cấp, chọn lựa các tác phẩm có chất lượng tốt nhất để gửi dự thi cấp Trung ương.

Phát biểu tại lễ trao giải cuộc thi, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định: “Thành công của Cuộc thi là cơ sở để tin tưởng công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch tiếp tục có sự chuyển biến mạnh mẽ về nội dung, phương thức, hình thức, cách làm...Các cơ quan báo chí truyền thông cần quan tâm hơn nữa đến việc xây dựng đội ngũ cộng tác viên, phóng viên vững vàng về mảng đề tài này cũng như xây dựng đội ngũ kế cận đông đảo, có chất lượng đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh mới” [4].

Đặc biệt năm 2023 sau hơn 09 tháng phát động, Cuộc thi đã tạo được sức lan tỏa rộng rãi trong hệ thống chính trị trên khắp 63 tỉnh, thành phố trong cả nước. Đến hết ngày 31/7/2023, toàn quốc đã thu nhận được 301.365 tác phẩm dự thi ở cả 5 loại hình, Tạp chí, Báo, Phát thanh, Truyền hình và video clop, gấp 3 lần so với năm 2022”.

Phát biểu tổng kết Cuộc thi năm 2023 và phát động Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ tư, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương khẳng định Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ ba năm 2023 đã trở thành đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, lan tỏa rộng rãi trong hệ thống chính trị, toàn xã hội và cả nước ngoài. Thành công của cuộc thi cùng với hai năm 2021, 2022, là minh chứng sinh động khẳng định Nghị quyết số 35 của Bộ Chính trị đã thực sự đi vào cuộc sống, được triển khai bài bản, đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả”^[5].

3. Kết luận

Từ khi Bộ Chính trị khóa XII ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22/10/2018 về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới” Nghị quyết khẳng định, đây là một nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng, liên quan trực tiếp đến sự tồn vong của Đảng, của chế độ. Báo chí đã phát huy rất tốt vai trò của mình trên mặt trận này. Có thể khẳng định báo chí cách mạng có vai trò đặc biệt quan trọng và là lực lượng tiên phong trong cuộc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới hiện nay.